كاترين دوم Catherine II (اِکاترينا) پادشاه آلماني تبار روسيه كه از جولاي 1762 به مدت 34 سال بر اين کشور حكومت كرد دوم ماه مي 1729 به دنيا آمده بود. کاترين که در تاريخ روسيه از او به عنوان «کاترين بزرگ» نام مي برند در پي يک کودتا که بر ضد شوهرش صورت گرفت به سلطنت رسيد، کارهاي پتر بزرگ را دنبال کرد و با تدابير خود روسيه را وارد باشگاه قدرت هاي اروپايي ساخت. وي بود که به سبک آلمان، در روسيه نوعي «نظام وظيفه اجباري» برقرار کرد و در اجراي انديشه هاي پتر بزرگ، نقشه توسعه روسيه را در جهات مختلف کشيد ازجمله فرستادن مهاجر روس به قاره آمريکا، تجزيه لهستان و گرفتن سهمي از آن براي روسيه، آغاز اجراي توسعه روسيه در منطقه درياي سياه و تصرف کريمه که به جنگ با عثماني انجاميد. همچنين در زمان پادشاهي كاترين بود كه روسيه در صدد توسعه به جنوب برآمد و جانشينان او در قفقاز و بعدا منطقه فرارود (آسياي مركزي) با منافع ايران درگير شدند و در پي دو جنگ بزرگ در قفقاز و درگيري هاي ديگر در منطقه فرارود دست ايران را پس از هزاران سال از اين مناطق خود کوتاه ساختند.